เป็นกระแสอย่างหนัก สำหรับค่า Ft ที่การไฟฟ้า ประกาศขึ้นราคา มากกว่า 300% หลายคนเจอกับปัญหาราคาค่าไฟฟ้า เหมือนจะไม่ยุติธรรม ใช้ไฟฟ้าเท่าเดิม ที่เพิ่มเติมคือจ่ายมากขึ้น
ปัญหาหนักที่กำลังเป็นกระแสอยู่ในตอนนี้ ในสื่อโซเชียลหลายแห่ง ไม่ต้องบอกก็รู้ ถ้าไม่ใช่ข่าวดาราที่พัวพัน Forex-3D แล้ว ค่าไฟที่เพิ่มขึ้น เพราะสูตรคำนวณค่า Ft นี่ก็อีกหนึ่งข่าวยอดนิยม วันนี้ swenth จะสรุปมาให้ฟังว่า ปัญหามันคืออะไรกันแน่ ทำไมเราต้องจ่ายค่าไฟเพิ่มขึ้น แล้วใครได้ประโยชน์ รวมไปถึงหลากหลายคำถามที่ว่า ค่า Ft คืออะไร มันมีผลอย่างไร กับราคาค่าไฟฟ้า ที่ประชาชนตาดำ ๆ อย่างเรา ๆ ท่าน ต้องจ่าย
และเรื่องจริงของการไฟฟ้า บริหารขาดทุนจริงหรือ ถึงต้องให้ประชาชนแบกรับ บลาๆ ตรงนี้อาจเกินความสามารถ ยังไงก็ของดเว้นการระบายความในใจเอาไว้ก่อน อุอิ
ค่า Ft คืออะไร
ถ้าพูดกันตามประสาชาวบ้าน ค่า Ft มันก็เหมือน ค่าเงินที่เก็บเอาไปเข้ากองทุนน้ำมัน นั่นแหละ ต่างกันแค่ เงินที่เก็บได้ เอาไปทำอะไร
จากความหมายเดิมนั้น Ft ย่อมาจากคำว่า Float time มีความหมายว่า การลอยค่าของต้นทุนการผลิตไฟฟ้าที่การไฟฟ้าไม่สามารถควบคุมได้ เช่น ราคาเชื้อเพลิง อัตราเงินเฟ้อ อัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ เป็นต้น ตามช่วงเวลาต่างๆ ที่ใช้เป็นกรอบในการคำนวณ
แต่เนื่องจากตั้งแต่เดือนตุลาคม 2548 เป็นต้นมา ได้มีการเปลี่ยนแปลงปัจจัย ที่ใช้ในการคำนวณสูตร Ft ให้คงเหลือเพียง ต้นทุนค่าเชื้อเพลิงที่ใช้ในการผลิตไฟฟ้าของ กฟผ. และค่าซื้อไฟฟ้าจากผู้ผลิตเอกชน และประเทศเพื่อนบ้าน เท่านั้นที่ กฟผ.ไม่สามารถควบคุมได้ ค่าใช้จ่ายเหล่านั้น จึงถูกนำไปคำนวณในสูตร Ft
ดังนั้น สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) จึงได้ประสานงานกับการไฟฟ้าทั้ง 3 แห่ง เพื่อเปลี่ยนคำย่อของค่า Ft ให้สอดคล้องกับสูตรปัจจุบัน คือ
Ft ย่อมาจากคำว่า Fuel Adjustment Charge (at the given time)
ซึ่งก็คือ ราคาต้นทุนค่าเชื้อเพลิงที่ใช้ในการผลิตไฟฟ้าของ กฟผ. และค่าซื้อไฟฟ้าจากผู้ผลิตเอกชน และประเทศเพื่อนบ้าน นั่นจึงถือว่า มีปัจจัยหลายองค์ประกอบ ตั้งแต่ ราคาเชื้อเพลิง อัตราเงินเฟ้อ อัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ
สาเหตุของการขึ้นค่าเอฟทีในช่วงปี 2565-2566
ทางสำนักงาน กกพ. ได้ยก 4 เหตุผลหลัก ๆ ที่เป็นสาเหตุของการขึ้นค่า Ft มาดังนี้ (อ้างอิงจาก bangkokbiznews.com/news/news_update/1021349)
- ปริมาณก๊าซในประเทศที่ลดลงจากเดิม
ทำให้ต้องนำเข้า Spot LNG เข้ามาเสริมหรือเดินเครื่องโรงไฟฟ้าด้วยน้ำมันเพื่อทดแทนปริมาณก๊าซที่ขาด แต่ในช่วง สงครามรัสเซีย – ยูเครน ส่งผลให้ราคา Spot LNG มีราคาแพงและผันผวน ดังนั้นการทดแทนก๊าซธรรมชาติในอ่าวไทยด้วย LNG หรือใช้น้ำมันจะส่งผลให้ค่าเชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟ้าเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ - การผลิตก๊าซจากเมียนมาผลิตไม่ได้ตามกำลังเดิม
เมียนมาที่ไม่สามารถผลิตได้ตามกำลังการผลิตเดิมและมีแนวโน้มที่จะลดลงอย่างต่อเนื่องในช่วงปลายปี 2565 ถึงต้นปี 2566 - สถานการณ์ผู้ผลิต LNG ชะลอการลงทุน
อันเนื่องมาจากมีความต้องการใช้พลังงานน้อยในช่วงโควิด-19 แต่หลังจากที่หลายประเทศเริ่มฟื้นตัวจากโควิดทำให้ความต้องการใช้ LNG มีมากกว่ากำลังการผลิตในตลาดโลก ส่งผลกระทบต่อราคาและการเจรจาสัญญาซื้อขาย LNG - สภาวะสงครามรัสเซีย – ยูเครน
สงครามรัสเซีย – ยูเครน ทำให้รัสเซียลดหรือตัดการจ่ายก๊าซธรรมชาติทางท่อไปยังยุโรป ทำให้ความต้องการ LNG เพิ่มขึ้นอย่างมากในยุโรปและส่งผลกระทบทางอ้อมต่อราคา LNG ในตลาดเอเชีย
ค่า Ft ถือเป็นกลไกกำหนดอัตราค่าไฟฟ้าโดยอัตโนมัติ ที่ปรับทุก 4 เดือน เพื่อสะท้อนการเปลี่ยนแปลงของต้นทุนค่าเชื้อเพลิงที่เปลี่ยนแปลงไปตามปัจจัยต่างๆ เช่น ราคาค่าเชื้อเพลิง อัตราเงินเฟ้อ อัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ ค่าซื้อไฟฟ้า และค่าใช้จ่ายตามนโยบายของรัฐ
สำหรับประโยชน์ของค่า Ft คือ หากในการคำนวณอัตราค่าไฟฟ้าได้คาดการณ์ราคาเชื้อเพลิงไว้สูง แต่ 4 เดือนต่อมาราคาค่าเชื้อเพลิงปรับตัวลดลง หากไม่มีค่า Ft มาสะท้อนต้นทุนที่ลดลงนั้น ประชาชนก็อาจเสียประโยชน์เพราะต้องจ่ายค่าไฟฟ้าแพง
แต่ในทางกลับกัน หากคาดการณ์ค่าเชื้อเพลิงไว้ต่ำเกินไป และต่อมาราคาค่าเชื้อเพลิงปรับขึ้น หากไม่มีค่า Ft มาช่วย ก็อาจกระทบต่อรายได้ของการไฟฟ้าและการลงทุนเพื่อพัฒนาการผลิตไฟฟ้าเพื่อรองรับความต้องการในอนาคตและความมั่นคงทางไฟฟ้าของประเทศ
ดังนั้น ค่า Ft จึงเป็นตัวสะท้อนต้นทุนค่าไฟฟ้าที่เหมาะสมต่อทั้งผู้ใช้ไฟฟ้าและผู้ผลิตไฟฟ้า ถือเป็นกลไกที่สร้างความเป็นธรรมให้ทั้ง 2 ฝ่าย
ค่า Ft จะมีโอกาสลดลงไหม
หากประเทศไทยลดการนำเข้าก๊าซธรรมชาติลงได้มากเท่าไหร่ ค่า Ft ก็จะลดลงมากขึ้นเท่านั้น โดยอนาคต ประเทศไทยได้วางเป้าหมายการใช้พลังงานทดแทนเพื่อผลิตไฟฟ้ามากขึ้น ทั้งช่วยในเรื่องของพลังงานสีเขียวแล้วยังช่วยในเรื่องต้นทุนที่ถูกลง หวังเป็นอีกปัจจัยลดภาระค่าไฟประเทศชาติและประชาชน
ใช้ไฟเท่าเดิม แต่ต้องเสียเพิ่มอีกเท่าไหร่?
ตัวอย่าง การคำนวณค่าไฟฟ้าเฉลี่ย (บ้าน/หน่วย) จากการปรับค่า Ft ในเดือนกันยายน – ธันวาคม 2565 เทยบกับค่า Ft ปัจจุบันของผู้ใช้ไฟฟ้าประเภทบ้านอยู่อาศัย 22.590 ล้านราย
- ครัวเรือนที่ใช้ไฟไม่เกิน 150 หน่วย จะเห็นว่า ในส่วนของครัวเรือนที่ใช้ไฟไม่เกิน 150 หน่วย (เฉลี่ย 72 หน่วย/ราย/เดือน) แต่ก่อนค่าไฟต่อหน่วยอยู่ที่ 3.70 บาท เพิ่มมาเป็น 4.38 บาท จะทำให้ค่าไฟเพิ่มขึ้นจาก 264 บาท เป็น 313 บาท
- ครัวเรือนที่ใช้ไฟเกิน 150 หน่วย ในส่วนของครัวเรือนที่ใช้ไฟเกิน 150 หน่วย (เฉลี่ย 332 หน่วย/ราย/เดือน) แต่ก่อนค่าไฟต่อหน่วยอยู่ที่ 4.28 บาท เพิ่มมาเป็น 4.96 บาท จะทำให้ค่าไฟเพิ่มขึ้นจาก 1,418 บาท เป็น 1,645 บาท
8 ปี มาปฏิรูปโครงสร้างพลังงาน = แพงขึ้น ค่า FT ขึ้นสุงมาก มากถึง 377% เลย คิดยังไง ดูสูตร ค่า FT ปัจจุบัน / ค่า FT เก่า = (0.9343 / 0.2477 = 3.771 ) x 100 = 377.19%
แต่เราจะไม่ได้เห็น ค่าไฟต่ำกว่า 4 บาทต่อหน่วย อีกต่อไปแล้วในอนาคตนี้
คำกล่าวนี้ ผู้เขียนเองก็จำไม่ได้แล้ว ว่าเป็นคำกล่าวจากใคร แต่คิดว่า น่าจะเรื่องจริง
ขอบคุณภาพ : สรยุทธ สุทัศนะจินดา กรรมกรข่าว
เรื่อง : www.bangkokbiznews.com / facebook.com/sorrayuth9115
เรียบเรียง : www.swenth.com
