มะเขือยาว (Egg plant, Potato tree) เดิมเป็นพืชพื้นเมืองของอินเดีย ต่อมาได้แพร่กระจายเข้าสู่ทวีปยุโรป และอเมริกา
ส่วนมะเขือพันธุ์ต่าง ๆ ที่เรารู้จักและนิยมบริโภคกันแพร่หลายนั้น มีอยู่มากชนิด เช่น มะเขือยาว มะเขือเปราะ มะเขือม่วง และมะเขือเสวย มะเขือต่าง ๆ ที่กล่าวมานี้ แยกได้เป็น 2 พวกใหญ่ คือ พวกที่มีผลกลมยาว เช่น มะเขือยาวขาว มะเขือยาวสาลี มะเขือยาวสีม่วง และพวกที่มีผลกลม หรือค่อนข้างกลม เช่นมะเขือกลมม่วง มะเขือเปราะ มะเขือเสวย มะเขือเหลือง มะเขือยักษ์สีม่วง
มะเขือยาว ยังถือเป็นประโยชน์ ในด้านสมุนไพรอีกด้วย โดยการนำ ลำต้นและราก มาต้ม แก้โรคบิดเรื้อรัง อุจจาระเป็นเลือด แผลเน่าเปื่อยอักเสบ หรือการนำใบมาต้ม กินเป็นชา แก้ปัสสาวะขัด แก้โรคหนองใน นำใบตำละเอียด มาพอกแผลบวมเป็นหนอง ส่วนผลแห้ง ทำเป็นยาเม็ดกินแก้ปวด แก้ตกเลือดในลำไส้ ขับเสมหะ ผลสด สามารถนำมาตำ พอกแผลอักเสบ มีหนอง ขั้วผลแห้ง เผาเป็นเถ้า บดให้ละเอียด กินเป็นยาแก้ตกเลือดในลำไส้
ดังนั้ง ควรปลูกมะเขือยาว ไว้ติดบ้าน ไม่ผิดหวังอย่างแน่นอน ไม่ว่าจะคุณสมบัติสมุนไพรแล้ว ยังถือเป็น ผักสวนครัวที่คู่ควรจะมีไว้ติดบ้าน เพราะสามารถนำมาทำอาหาร และทำเมนูได้หลากหลายชนิด ที่สำคัญคือ ปลูกง่าย ปลูกได้ทุกฤดูกาล และในทุกสภาพดิน
ปลูกมะเขือยาวให้ออกลูกเร็ว เคล็ดลับเพิ่มผลผลิต
ใคร ๆ ก็รู้ว่า พืชตระกูล มะเขือ จะปลูกง่ายที่สุด แค่หว่านลงดิน ก็ได้กินผล เติบโตได้ดีในดินทุกชนิด แต่สิ่งสำคัญในการปลูกนั้น หากต้องการผลผลิตที่ดีมีคุณภาพ ต้องดูแลเรื่องธาตุอาหารในดิน ให้มีมากพอ เพราะมะเขือ เป็นพืชที่ต้องการธาตุอาหารในปริมาณสูง เหมือนผักผลไม้ทุกชนิด ที่มีผลใหญ่กว่าลำต้น
แต่ไม่ต้องกังวลเรื่องสภาพแวดล้อม หรือแมลงศัตรูพืช เพราะมีน้อยมาก สายพันธุ์มะเขือ จะมีความทนทานต่อสภาพแวดล้อมได้ดีอยู่แล้ว ไฟไหม้ น้ำท่วมไม่นาน ดินแห้งไม่นาน แม้จะถูกตัดกลางต้น ในบางครั้ง หากได้ความชื้นดี ๆ ก็จะแตกยอดออกผลผลิตให้ได้อีก ยิ่งมะเขือยาว สามารถมีอายุได้ยาวนานถึง 2 ปี
ลักษณะดินที่มีความเหมาะสมในการปลูกนั้น ต้องมีความเป็นกรด-ด่าง อยู่ระหว่าง 5.5-6.5 มีอายุเฉลี่ยอาจจะถึง 2 ปี ระหว่างนั้นก็ให้ผลผลิตอยู่ตลอด ในปัจจุบัน ค่อนข้างจะมีราคาแพง และหาซื้อได้ยาก สาเหตุหลัก อาจมาจากสภาพอากาศในพื้นที่เพาะปลูก ไม่เหมาะสม ทำให้ผลผลิตออกมาน้อย หรือไม่สมบูรณ์ รูปทรงแคระแกร็น หงิกงอ
วิธีปลูกให้ได้ผลผลิตเร็ว และดีมีคุณภาพ ต้องเริ่มต้นจากการเตรียมดิน สิ่งสำคัญที่สุดต้องจำไว้เสมอว่า พืชตระกูลมะเขือ ต้องการแร่ธาตุในดินจำนวนมาก โดยเฉพาะธาตุอาหารหลัก
หากปลูกลงแปลง เริ่มจากการปรับหน้าดินให้เรียบ ผสมปุ๋ยคอกในอัตรส่วน 1:1 (ดิน 1 ส่วน ปุ๋ยคอก 1 ส่วน) และทำการพูนดินแบบยกร่อง หรือขุดร่อง ลึกประมาณ 20 นิ้ว ตากดินให้แห้งประมาณ 1 สัปดาห์ก่อน แล้วนำดินที่ได้ ผสมกับปุ๋ย กลบลงในร่องก็ได้ หากปลูกในกระถาง ควรรองก้นกระถางด้วยปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยหมัก ครึ่งกระถาง ก่อน ค่อยกลบด้วยดินที่ผสมปุ๋ยหมักแล้วอีกชั้นหนึ่ง
การเพาะกล้า และการปลูก อาจจะหว่านเมล็ดให้กระจายทั้งทั้งแปลงปลูกเลยก็ได้ หากปลูกในกระถาง หยอดเมล็ดประมาณ 2-3 เมล็ด แล้วกลบด้วยปุ๋ยคอกผสมดินปลูกบาง ๆ คลุมด้วยเศษหญ้าแห้ง หรือฟางข้าว เพื่อควบคุมความชื้น ในระยะเริ่มแรก ควรหมั่นรดน้ำวันละ 2 ครั้ง เช้าเย็น จนกระทั่งได้ต้นกล้ามีใบจริง 2-3 ใบ ค่อยถอนต้นที่ไม่สมบูรณ์ออก
ในระยะเริ่มแรก ควรหมั่นดูแลรดน้ำเป็นประจำ มะเขือสามารถทนน้ำท่วมได้ในระดับหนึ่ง แต่หากดินแห้งเกินไป ต้นจะเหี่ยวเฉาได้ง่าย ไม่ติดดอก ออกผล แต่ละวัน ควรพรวนดินกำจัดวัชพืช อยุ่เสมอ ใส่ปุ๋ยเสริมธาตุอาหารหลัก-ธาตุอาหารรอง ช่วยบ้างเล็กน้อย ระยะเวลาปลูกจนถึงเก็บเกี่ยวผลผลิต ประมาณ 2-3 เดือน
ในบางครั้ง มะเขือยาวถึงกับ ขาดตลาด ก็เคยมีมาแล้ว หากปลูกไว้ติดบ้าน ก็ถือว่าได้ประโยชน์มากมาย การปลูกไว้กินเอง หรือจะปลูกเป็นงานอดิเรก ก็ทำได้ง่าย ไม่ว่าจะปลูกลงแปลง หรือปลูกในกระถาง ก็ให้ผลผลิตได้ไม่แพ้กัน
